Zorgen over registratie arbeidsmigranten

In Nederland zorgen tienduizenden arbeidsmigranten dat de economie kan draaien zoals die draait. Vaak gaat het om productiewerk met lage lonen, werk waar (bijna) geen Nederlandse medewerkers meer voor te vinden zijn. Veel van die arbeidsmigranten komen uit Oostblok landen als Polen, Roemenië en Bulgarije. We kennen allemaal de witte kentekenplaten bij de lokale budgetsupermarkt. Deze medemensen werken niet alleen in Nederland, maar wonen er vaak ook.

Onder andere in de grensstreek, maar ook in gebieden waar veel tuinbouw, bloemen/fruitteelt plaatsvindt en op plekken waar grote distributiecentra staan zijn grote concentraties van arbeidsmigranten. Soms is er speciale huisvesting geregeld, in de volksmond ook wel "Polenhotels" genoemd, of op recreatieparken waar chalets worden gehuurd door de werkgever/uitzender, maar ook vaak zien we woningen in reguliere woonwijken waarbij de medewerkers dan tegen betaling mogen wonen. 

Deze medewerkers ontvangen salaris en hebben daarvoor een BSN (Burgerservicenummer) nodig, daarmee bestaan ze ineens voor de Nederlandse overheid. De inschrijving in het Register Niet-Ingezetenen, kortweg RNI, kan de arbeidsmigrant doen bij 1 van de 19 RNI-gemeenten in Nederland. Die gemeenten hebben een speciaal loket waar de medewerkers, soms met busjes vol, terecht kunnen. We horen van deze RNI-gemeenten dat het inschrijven veel weg heeft van lopende band werk, zo snel mogelijk de registratie gereed maken zodat de arbeidsmigrant weer snel verder kan, want tijd is geld. 

Bij die inschrijvingen valt op dat er bijna altijd een eerste verblijfadres wordt opgegeven, dit is (nog) niet verplicht. We zien dat medewerkers, soms onder druk van de werkgever, het kantooradres van de uitzender opgeven, bijvoorbeeld omdat nog niet bekend is waar de arbeidsmigrant aan het werk wordt gezet, dat kan namelijk door heel Nederland heen zijn. Zodra later bekend is waar de arbeidsmigrant wél gaat verblijven, dan wordt dit niet doorgegeven aan de RNI-gemeenten. Hierdoor ontstaat een enorme vervuiling van de RNI.

Ook komt het voor dat een arbeidsmigrant kort in Nederland werkt, bijvoorbeeld omdat er maar voor 8 weken werk is, en daarna weer terug gaat naar het land van herkomst. Dat vertrek uit Nederland wordt ook bijna nooit doorgegeven, waardoor de arbeidsmigrant dus met een verblijfadres in Nederland geregistreerd blijft. Ook hierdoor is de registratie verre van actueel en geheel niet betrouwbaar. 

We hebben een systeem gebouwd dat ooit als doel had om een registratie bij te houden voor Nederlanders die naar het buitenland vertrokken. In de RNI zou dan namelijk een beperkte set persoonsgegevens achterblijven, als men dan ooit weer terug zou komen in Nederland, dan konden die gegevens weer gebruikt worden. Door de enorme toeloop van arbeidsmigranten lijkt het systeem nu een waterhoofd te worden waar geen grip meer op is. Vanuit diverse gemeenten in Nederland die veel met deze RNI te maken hebben wordt nu de noodklok geluid. 

Koen Enneking, redacteur bij Binnenlands Bestuur, schreef hier een mooi artikel over. Dat artikel lees je hier:

Zorgen over registratie arbeidsmigranten (binnenlandsbestuur.nl)